Openheid na een incident: hoe open disclosure het vertrouwen in de zorg versterkt

Wanneer er iets misloopt in de zorg, staat er naast de gezondheid van de patiënt veel op het spel: het vertrouwen van de patiënt, de reputatie van de zorginstelling en het welzijn van de zorgverlener. In zulke situaties is open en eerlijke communicatie cruciaal. Open disclosure biedt een gestructureerde manier om moeilijke gesprekken aan te gaan, met empathie en transparantie als kernwaarden. Tijdens een recent symposium bij een van onze ziekenhuisklanten werd dit thema belicht vanuit juridisch en verzekeringstechnisch perspectief. Wij waren erbij en delen graag de inzichten.

MASF19306

Wat is open disclosure en waarom is het belangrijk?

Open disclosure is een open en consistente aanpak voor communicatie met patiënten wanneer er iets fout loopt in de zorgverlening. Het gaat om een reeks gesprekken waarin openheid en empathie centraal staan. Deze aanpak is gebaseerd op het Raamwerk Open Disclosure, dat werd ontwikkeld door verschillende zorgorganisaties en belangengroepen.

De voordelen van deze aanpak zijn duidelijk:

  • Voor patiënten: meer vertrouwen, erkenning en duidelijkheid over wat er is gebeurd.
  • Voor zorgverleners: minder stress, ruimte voor reflectie en ondersteuning bij moeilijke gesprekken.
  • Voor zorginstellingen: versterking van de veiligheidscultuur, minder kans op juridische procedures en een positief imago.

Veel zorgverleners vrezen dat openheid kan leiden tot juridische gevolgen of verlies van aansprakelijkheidsdekking. Toch is een verontschuldiging niet hetzelfde als het erkennen van aansprakelijkheid. Dit onderscheid is ook verankerd in de Belgische wetgeving. Open disclosure kan dus perfect samengaan met de rechten en plichten binnen een aansprakelijkheidsverzekering.

Van intentie naar implementatie

Voor een succesvolle toepassing is het cruciaal dat zorginstellingen duidelijke procedures opstellen en hun medewerkers goed ondersteunen. Open communicatie mag niet verward worden met het juridisch erkennen van schuld. Steeds meer instellingen ontwikkelen daarom een beleid op maat om open disclosure structureel te integreren in hun kwaliteitszorg.

Als risicopartner in de zorgsector ondersteunen wij instellingen bij het vertalen van dit beleid naar de praktijk. Denk aan:

  • Integratie van disclosure in het bredere kwaliteits- en risicobeleid.
  • Begeleiding bij gespreksvoering voor leidinggevenden en zorgverleners.
  • We bieden tools, expertise en begeleiding om deze stappen concreet en haalbaar te maken.

Samen bouwen aan een veilige zorgcultuur

Open disclosure is meer dan een procedure – het is een cultuurkeuze. Correct toegepast:

  • Bevordert dit het vertrouwen van patiënten.
  • Vermindert het risico op juridische stappen.
  • Draagt het bij aan de kwaliteit en een positieve, lerende zorgomgeving.

Als partner denken we actief mee over risicopreventie en communicatiebeleid, zodat zorginstellingen sterker staan in moeilijke momenten.

Vragen?

Wil je als zorginstelling werk maken van een open disclosure beleid? Neem contact met ons op via spp@vanbreda.be. Samen bekijken we hoe dit binnen jouw organisatie een krachtig instrument kan worden voor vertrouwen, kwaliteit en risicobeheersing.

Gere­la­teer­de berichten

HPIF10055

Agres­sie in de zorg­sec­tor: een onder­schat pro­bleem met gro­te impact

Gezondheidszorg
04.12.2025

Agressie en geweld zijn helaas dagelijkse realiteit voor zorgverleners in België. Uit een grootschalige studie van het Vias Institute bij 1.711 professionals blijkt dat meer dan 90% ooit slachtoffer werd van een vorm van agressie tijdens het werk. Dit varieert van verbaal geweld (schelden, vernederen) tot fysiek geweld (duwen, schoppen, verwonden), bedreigingen en zelfs seksuele intimidatie.

Lees meer
Lees meer over Agressie in de zorgsector: een onderschat probleem met grote impact
UUF24475

Rechts­bij­stand in de zorg­sec­tor: een over­bo­di­ge luxe of een slim­me keuze?

Gezondheidszorg
20.11.2025

Als zorgverlener draag je elke dag verantwoordelijkheid voor het welzijn van anderen. Maar wie beschermt jouw rechten als er een juridisch conflict ontstaat? Je beroepsaansprakelijkheids-verzekering is belangrijk, maar ze dekt niet alle geschillen. Een aparte rechtsbijstands-verzekering is daarom geen luxe, maar een slimme aanvulling.

Lees meer
Lees meer over Rechtsbijstand in de zorgsector: een overbodige luxe of een slimme keuze?
U7353792727 Photorealistic image Middle Eastern woman in a medi 50935e9c 1097 474a 9eec 02e8903cc5b3

AI als jouw nieu­we medi­sche assis­tent: wie betaalt de reke­ning bij een fout?

Gezondheidszorg
02.10.2025

Artificiële Intelligentie (AI) is niet langer verre toekomstmuziek, maar een realiteit die de zorg in jouw ziekenhuis nu al transformeert. Deze slimme technologie helpt bij het stellen van diagnoses en het voorspellen van ziekteverlopen. Dit biedt geweldige kansen, maar roept ook een cruciale vraag op: wat als het algoritme een fout maakt? Wie is dan aansprakelijk?

Lees meer
Lees meer over AI als jouw nieuwe medische assistent: wie betaalt de rekening bij een fout?
U7353792727 photorealistic image a cheerful senior man and a

Nieu­we WAM-wet: de ver­ze­ke­rings­plicht voor voer­tui­gen in de zorg

Gezondheidszorg
27.09.2025

Binnen jouw zorginstelling zijn scootmobielen, elektrische rolstoelen en speciale fietsen zoals elektrische riksja's onmisbaar. Ze vergroten de zelfstandigheid van je bewoners en patiënten en maken leuke uitstappen mogelijk. Recent is de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen (WAM) echter gewijzigd. Dit heeft belangrijke gevolgen voor de verzekeringsplicht van deze voertuigen, zelfs als ze enkel op jouw eigen terrein worden gebruikt. In dit artikel leggen we helder uit wat deze wijzigingen voor jouw zorginstelling betekenen en hoe je ervoor zorgt dat je correct verzekerd bent.

Lees meer
Lees meer over Nieuwe WAM-wet: de verzekeringsplicht voor voertuigen in de zorg