De akkers in ons land lijden al enige tijd onder de grillige weersomstandigheden. Om de opbrengst van hun oogst te beschermen tegen extreme weerfenomenen, zoeken veel Vlaamse land- en tuinbouwers hun toevlucht in een oogstverzekering. Ook bedrijven die afhankelijk zijn van deze sector voor hun productieproces hebben baat bij zo’n verzekering, stelt Veerle Geudens. Onze in-house expert klimaat en landbouw schetst de nood en benadrukt de meerwaarde voor bedrijven.
De traditionele landbouwactiviteit is onontbeerlijk voor de Belgische economie. Om deze sector te ondersteunen, heeft de Vlaamse overheid in 2020 de oogstverzekering in het leven geroepen. Deze biedt financiële bescherming van de oogst wanneer die getroffen wordt door onder meer droogte, regen, storm, vorst, ijs en hagel. Dergelijke weerfenomenen kunnen – zeker langdurig – een aanzienlijke impact hebben op de opbrengst van de gewassen.
Drie jaar na de lancering van de oogstverzekering heeft al bijna de helft van de Vlaamse fruittelers ingetekend. Zij namen voorheen vaak de traditionele hagelverzekering uit en blijven dus overtuigd van het belang van een verzekering tegen weerfenomenen.
Niet alleen land- en tuinbouwers, maar ook bedrijven die grondstoffen zoals graan of aardappelen verwerken, vinden steeds vaker hun weg naar een verzekeringsoplossing. Veerle Geudens: “Bij hen ligt de focus niet zozeer op de oogst, maar op de instroom en vooral ook de kwaliteit van de grondstoffen. Verwerkt jouw bedrijf grondstoffen uit Vlaanderen maar ook uit andere hoeken van de wereld tot bier, frieten of veevoer? Als de instroom vermindert of de kwaliteit daalt door tegenvallende oogsten, kan dit de continuïteit van je bedrijf onder druk zetten.”
Om onder meer tegemoet te komen aan de vooropgestelde kwaliteitsvereisten, is er voor sommige teelten vandaag al een kwaliteitswaarborg begrepen in de oogstverzekering. Voor vlas bijvoorbeeld, een gewas dat vaak verwerkt wordt in de textielsector en de auto-industrie.
De supply chain van een bedrijf is doorgaans erg complex omwille van het aantal partijen waar het bedrijf mee samenwerkt. Van leveranciers van grondstoffen tot logistieke partners en handelaars, met elk hun eigen activiteiten en risico’s. Veerle Geudens: “Via allerlei verzekeringen dek je je als bedrijf in tegen eigen schade en mogelijke schade aan derden, maar een verzekering tegen weerrisico’s is soms nog een onbekende. We zien nochtans steeds vaker bedrijven die een deel van de instroom garanderen via landbouwvelden in eigen beheer. Een oogstverzekering helpt die bedrijven om de financiële impact van het weer op hun activiteit zoveel mogelijk te beperken.”
Het Vlaams rampenfonds garandeerde jarenlang een collectieve bescherming van de oogst van land- en tuinbouwers bij een erkende natuurramp. De dekking via dat fonds bouwt al enkele jaren af om vanaf 2026 plaats te maken voor een oogstverzekering die op individuele basis moet worden afgesloten. Veerle Geudens: “Het bewustzijn groeit dat het verzekeren van grondstoffen en velden in het veranderende klimaat meer en meer een must is. Bedrijven kunnen kiezen om de eigen landbouwvelden te verzekeren of hun landbouwers te ondersteunen via een verzekering, net als de coöperaties en beroepsverenigingen dat kunnen.”
De premie voor een oogstverzekering varieert naargelang het gewas, de grootte, de locatie van het veld en de gekozen verzekeringsdekking. Een voorbeeld: een bedrijf in de Kempen dat 50 ha maïs wenst te verzekeren, betaalt hiervoor ongeveer 8.000 euro per jaar en heeft een franchise van 20%. Is het veld in Vlaanderen in eigen beheer? Dan kan een subsidie van de overheid van toepassing zijn. In 2020 bedroeg de subsidie nog 65%.
In de vierde aflevering van onze podcast ‘Succes Verzekerd’ vertelt Veerle Geudens, expert in landbouw en klimaat, over klimaatrisico’s. Ze gaat dieper in op hoe landbouw- en productiebedrijven zich via een oogstverzekering kunnen beschermen tegen de gevolgen van het veranderende klimaat.
Door het onvoorspelbaarder worden van het klimaat zit ook de brede weersverzekering tegen de financiële impact van oogstverliezen in de lift. Collega Veerle Geudens, landbouw- en klimaatexpert, licht in magazine Verzekeringswereld onder meer toe wat deze verzekering juist inhoudt, hoe de schade-afhandeling in elkaar zit en welke subsidies de Vlaamse overheid momenteel aanbiedt.
Uit een belronde langs enkele verzekeringsmaatschappijen blijkt dat minder Vlaamse akkerbouwers een weersverzekering afsluiten. Collega Veerle Geudens, landbouw- en klimaatexpert, verduidelijkt in magazine Akkerwijzer dat er meer nood is aan verdere sensibilisering rond de brede weersverzekering.
Landbouw is een risicovol beroep vanwege de onvoorspelbaarheid van het weer. De Vlaamse overheid bouwt haar rampenfonds af, wat betekent dat de landbouwer dit risico zelf moet dragen. Hij kan zich er wel voor verzekeren via een zogenaamde brede weersverzekering.