Hervorming Burgerlijk Wetboek: impact op de buitencontractuele aansprakelijkheid

In het kader van een globale hervorming van het Burgerlijk Wetboek werd op 1 februari 2024 Boek 6 van het nieuwe BW goedgekeurd. Opvallend in dit nieuwe Boek 6 zijn de afschaffing van het samenloopverbod tussen contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid en van de quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent. Onze expert Inge Van Hemeledonck legt hieronder uit wat dit betekent voor onderaannemers, bestuurders, werknemers én welke impact dit heeft op de verzekeringspolissen.

WPEF07022

Wat is de huidige situatie?

Momenteel is het voor een contractspartij principieel onmogelijk om zich in het kader van een contract te beroepen op de regels van de buitencontractuele aansprakelijkheid als de tegenpartij in gebreke blijft. In juridische termen is dit gekend als het samenloopverbod tussen contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid. Uit dit samenloopverbod, volgt het principe van de quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent.

Als uitvoeringsagent worden beschouwd:

  • Werknemers ten opzichte van een werkgever.
  • Bestuurders ten opzichte van de door hen bestuurde vennootschap.
  • Onderaannemers ten opzichte van een hoofdaannemer.

Concreet betekent dit dat een contractspartij die schade heeft geleden in de uitvoering van een contract enkel een vordering op contractuele grond kan stellen tegen de partij waarmee hij het contract heeft afgesloten. Als gevolg hiervan kunnen uitvoeringsagenten niet rechtstreeks door de schadelijder aangesproken worden want er bestaat tussen hen immers geen contract.

Wat wordt de nieuwe situatie?

Door de invoering van het nieuwe Boek 6 zullen contractspartijen in de toekomst wél een uitvoeringsagent kunnen aanspreken, zowel op contractuele als buitencontractuele grondslag. Dit heeft tot gevolg dat bijvoorbeeld een bouwheer, niet enkel de hoofdaannemer kan aanspreken ingeval van schade toegebracht door een onderaannemer, maar zich ook meteen kan wenden tot de onderaannemer zelf.

Voor de werknemer betekent dit dat hij ook rechtstreeks zal kunnen worden aangesproken met dien verstande dat nog steeds Artikel 18 van de Wet op de Arbeidsovereenkomsten blijft gelden. Artikel 18 bepaalt dat een werknemer enkel aansprakelijk is ten overstaan van werkgever en derden voor opzet, zware fout en lichte fout die veelvuldig voorvalt. Voor de bestuurder betekent het een verruiming van zijn mogelijke externe aansprakelijkheid gezien hij ook zal kunnen worden aangesproken door contractspartijen van de vennootschap.

Voor wat betreft de bestuurdersaansprakelijkheid blijft het Wetboek op vennootschappen en insolventierecht eveneens van toepassing.

Kan er worden afgeweken van de nieuwe regelgeving?

Ja, de wetgever staat toe dat partijen de quasi-immuniteit contractueel handhaven. Clausules tot beperking van aansprakelijkheid kunnen dus opgenomen worden in algemene verkoopsvoorwaarden en individuele contracten (arbeidsovereenkomsten, samenwerkingsovereenkomsten, (onder)aannemingsovereenkomsten…).

Waarom deze wijziging?

De wetgever heeft geoordeeld dat hij een einde wilde stellen aan bepaalde onbillijke situaties. Zo blijft bijvoorbeeld de bouwheer momenteel met lege handen achter als een hoofdaannemer failliet gaat en het de onderaannemer is die in gebreke blijft tijdens de werken, omdat hij enkel een vordering heeft tegen de hoofdaannemer.

Heeft deze wijziging een impact op de verzekeringspolissen?

Polissen BA /beroepsaansprakelijkheid/ Cyber / Milieu

Gezien er door de nieuwe wetgeving nu ook vorderingen zullen kunnen gesteld worden tegen de uitvoeringsagenten is het dus van belang om de definitie van verzekerden zo ruim mogelijk te maken. Zodat éénieder die werkt voor een contractspartij mee opgenomen is onder de dekking, zoals werknemers, zelfstandigen, stagairs, interimarbeiders, vrijwilligers,…

Voor de dekking onderaannemers zoals heden voorzien in polissen BA en beroepsaansprakelijkheid verandert er niets. Zij moeten hun persoonlijke aansprakelijkheid zelf blijven verzekeren. Een mogelijk gevolg van de nieuwe wetgeving is een verhoging van de verdedigingskosten die de verzekeraar draagt doordat er meerdere vorderingen kunnen gesteld worden.

Polis bestuurdersaansprakelijkheid

Een D&O polis dekt de schade die voortvloeit uit een vordering ingesteld door een derde tegen een bestuurder en die gebaseerd is op een bestuursfout. De buitencontractuele vorderingsmogelijkheid richting bestuurders doet verder geen afbreuk aan de dekking onder de polis. Gezien de nieuwe regeling de externe aansprakelijkheid van de bestuurder uitbreidt zijn er potentieel meer claims/verdedigingskosten.

Wanneer treedt Boek 6 in werking?

Het nieuwe Boek 6 zal vermoedelijk begin 2025 in werking treden en van toepassing zijn op feiten die zich hebben voorgedaan vanaf inwerkingtreding.

Gere­la­teer­de berichten

Burenhinder

Buren­hin­der: ben je nog cor­rect verzekerd?

Aansprakelijkheid
26.10.2021

Sinds kort hebben rechters een pak nieuwe maatregelen tot hun beschikking om geschillen tussen buren en burenruzies op te lossen. Dergelijke conflicten hebben ook hun weerslag op verzekeringsnemers die zich hiervoor willen verzekeren. Robert Bernard, Senior Claims Advisor Construction bij Vanbreda Risk & Benefits, legt uit.

Lees meer
Lees meer over Burenhinder: ben je nog correct verzekerd?
I Stock 000026071702 small

Slechts 1 op 3 con­sul­tants ver­ze­kerd in beroepsaansprakelijkheid

Aansprakelijkheid
01.10.2021

IT- en businessconsultants zijn bij de snelst groeiende beroepsgroep in België, maar toch verzekert slechts een derde van hen zich tegen schade van contractuele aard. Het afsluiten van een verzekering beroepsaansprakelijkheid draagt nochtans bij tot de gemoedsrust voor consultants én opdrachtgevers.

Lees meer
Lees meer over Slechts 1 op 3 consultants verzekerd in beroepsaansprakelijkheid
I Stock 1216599778

Busi­ness Con­ti­nui­ty Plan: Hoe beschermt u de con­ti­nu­ï­teit van uw onderneming?

Property
12.08.2021

Bij grote schades of totaalverlies, zoals bijvoorbeeld een verwoestende bedrijfsbrand, zien wij vaak ontreddering bij de organisatie en de medewerkers. Vooraleer met de heropstart te kunnen beginnen zijn er duizend en één dingen die aandacht vragen. Alle stakeholders komen tezelfdertijd aan de deur kloppen om antwoorden te krijgen op velerlei vragen.

Lees meer
Lees meer over Business Continuity Plan: Hoe beschermt u de continuïteit van uw onderneming?